بهمن ماه سال ۸۴ کارگران شرکت واحد اتوبوس رانی تهران و حومه، با رهبری سندیکای خود، یکی از بزرگترین اعتصابات کارگری ده های اخیر را سازمان دادند. این اعتصاب هر چند با خشونت بی سابقه ی حکومت و نیروهای امنیتی آن مواجه شد و به بازداشت حدود ۲۰۰ نفر انجامید، اما وضعیت کارگران در شرکت واحد را دگرگون کرد و آن ها توانستند پاره ای از مطالبات خود را به دست بیاورند.
در سالگرد این اعتصاب، سندیکای کارگران شرکت واحد با انتشار بیانیه ای این حرکت بزرگ کارگری را گرامی داشته و دستاوردهای آن را تشریح کرده است. متن این بیانیه را در زیر می خوانید:
اولین اعتصاب سراسری رانندگان شرکت واحد تهران، چهارم دی ماه ۱۳۸۴ انجام شد. در روزهای پس از این اعتصاب تمامی رانندگان و کارگران بازداشت شده بجز رئیس وقت سندیکای کارگران شرکت واحد آزاد شدند. پس از اعتصاب اول، عوامل امنیتی و اطلاعاتی برای آرام کردن جو اعتراضی در شرکت واحد، ملاقات‌هایی را برای نمایندگان سندیکا با شهردار تهران (قالیباف) و مدیرعامل وقت شرکت واحد ترتیب دادند.
دیدارهای نمایندگان سندیکایی با شهردار تهران و مدیر عامل شرکت واحد، نتیجه‌ای نداشت. نمایندگان سندیکا که برای زنده کردن حق کارگران تلاش می‌کردند این روند را راه‌گشا ندیدند، از طرفی شهردار تهران، مدیریت شرکت واحد و عوامل امنیتی هم که قصد وقت خریدن و ایجاد شکاف در سندیکا و دلسرد کردن کارگران را داشتند، هدف‌شان تامین نشد و این در حالی بود که حرکت رو به رشد سندیکا در بین کارگران افزایش می‌یافت و جسارت عموم کارگران در اعتراضات رشد می‌کرد. به قصد جدا کردن رانندگان و کارگران از سندیکا، قالیباف تصمیم گرفت در دو نوبت، رانندگان صبح‌کار و عصرکار را در استادیوم آزادی گرد هم آورد چون اتوبوسرانی در تهران را نمی‌شد تعطیل کند. برای برگزاری اولین گردهمایی، استادیوم را با بسیج شرکت واحد و عوامل بخش‌های مختلف حراست شهرداری قرق کردند عوامل نیروی انتظامی اجراییات شهرداری هم حضور داشتند. تا صدای اعتراضی سندیکا را خاموش کنند و قالیباف هم در سخنرانی می‌خواست اندکی از مطالبات کارگران را به عهده بگیرد و اعتراضات را جمع، سندیکا را تعطیل و خودش نقش قهرمان را بازی کند. اما کارگران از ابتدا ابتکار عمل را در دست گرفتند و آنجا را تبدیل به میتینگ اعتراضی خودشان کردند. کار بجایی رسید که در میان شعارهای کارگران در حمایت از سندیکا، حتی قالیباف نتوانست کل صحبت‌های از پیش تعیین شده‌اش را ایراد کند. و فضا اینقدر متشنج شد که جمعی از کارگران میخواستند از همان مکان اعلام اعتصاب دوباره‌ای کنند. کارگران با آموزش‌‌هایی که در یک سال و اندی گذشته در کنفرانس‌های هفتگی سندیکا گرفته بودند به راحتی فریب نمی‌خوردند. همچنین مرعوب جوی که برای سرکوب‌شان تدارک دیده بودند نشدند و مداوم خواستار پرداخت فوری همه مطالبات خود و آزادی تنها زندانی سندیکا در آن زمان (رئیس وقت هیئت مدیره سندیکا) بودند. و با شعار قالیباف اعتصاب یادت نره، به شهردار تهران در مورد خواسته‌هایشان هشدار می‌دادند. نمایندگان سندیکایی با دریافت پیام کارگران، برای هشتم بهمن، اعتصاب دوم را هماهنگ کردند.
حدود ده روز مانده اعلامیه‌های اعتصاب بین کارگران پخش می‌شد. از چند روز قبل از هشتم بهمن که اوج آن به ۴۸ ساعت قبل برمی‌گشت، اعضای هیات مدیره و اعضای فعال سندیکا بازداشت می‌شدند. دائما خبر بازداشت کارگران می‌رسید، در خانه، در محل کار، کارگران شناسایی و بازداشت می‌شدند در روز اعتصاب ایست بازرسی گذاشته بودند در قبل از توقفگاه‌ها و کارگران معترض شناسایی و دستگیر می‌شدند در این ایام بسیاری از کارگران از طرف شورای اسلامی کار معرفی می‌شدند تا بازداشت شوند. گزارش‌هایی وجود دارد که پلیس گونی‌هایی آورده بود و کارگران را در گونی می‌کرد و می‌برد. حدود سیصد تن اعضای هیات مدیره، فعالین سندیکایی و کارگران پیشرو اعتراضات بازداشت و به بند ۲۰۹ و ۲۴۰ اوین منتقل شدند. در هر سوئیت‌های بند ۲۴۰ چند کارگر، زندانی بودند و فضا اینقدر تنگ بود که جای خواب نبود.
کارگران زندانی عموما بعد از ده روز آزاد شدند بغیر از چند تن از اعضای هیات مدیره که بعضا تا دو ماه زندانی بودند. کارگرانی که آزاد شده بودند را به محل کار راه نمی‌دادند و چند ماهی طول کشید تا کارگران را با تهدید و ارعاب و تعهد به سر کار راه دادند اما یک گروه حدود پنجاه نفره را به کار راه ندادند. حتی اداره کار نیز شکایت کارگران را ثبت نمی‌کرد. امری که باید به سادگی انجام و شکایت ثبت می‌شد ولی چون شورای امنیت کشور و شورای تامین استان و انواع و اقسام نهادهای امنیتی و با نفوذ، تصمیم‌گیر میدان شده بودند، فشار زیادی به کارگران اخراجی وارد می‌شد. کارگران بارها در ادارات کار تجمع کردند و حتی یکبار یک شب در اداره کار شرق خوابیدند تا نهایتا سد ایجاد شده شکسته شد و شکایت‌های کارگران ثبت شد. اداره کار، اخراج حدود پنجاه تن از کارگران را تایید کرد و یه پروسه زمانی حدود شش ساله طول کشید تا همه کارگران به کارشان برگردند و از کارگران اخراجی آن زمان، حسین کریمی سبزوار موفق به بازگشت بکار نشد چون پرونده ایشان پس از رای دیوان، زمانی به اداره کار رسید که همزمان شده بود با موج دیگری ازاعتراضات سندیکا در سال ۹۱، مدیریت و نهادهای امنیتی فشار زیادی وارد کردند که دوباره چند تن دیگر از کارگران سندیکایی اخراج شوند و در این میان، ایشان نیز موفق به بازگشت‌بکار نشد.
نتایج اعتصاب:
۱- بازنگری طرح طبقه‌بندی مشاغل که سال‌ها معوق شده بود، این بازنگری باعث شد، مزد کارگران حدود یک چهارم نسبت به قبل افزایش یابد.
۲- علاوه بر ماهیانه ۹۰۰ تومانی که آنزمان بعنوان پول نهار پرداخت می‌شد، روزانه ۱۵۰۰ تومان دیگر پول نهار پرداخت شد.
۳- اعزام کارگران به سفرهای زیارتی و سیاحتی مشهد – شمال – کیش هر دو سال یکبار با اقامت در هتل.
۴- پرداخت مزایایی در فیش حقوقی که به افزایش حقوق دریافتی کمک می‌کرد.
۵- پرداخت بن خرید و شارژ کارت اعتباری
۶- پرداخت شیر و کیک روزانه به رانندگان. تا پیش از اعتصاب فقط کارکنان اداری و توقفگاه شیر دریافت می‌کردند.
۷- پرداخت مبالغ بلاعوض مسکن به تعداد قابل توجهی از کارگران که به خانه دار شدن‌شان کمک کرد.
۸- دادن سهمیه سالانه لباس فرم (کاپشن، پیراهن، شلوار) ، کفش، کمربند، جوراب به رانندگان.
۹- تغییر نگاه مدیریت به رانندگان و تغییر رفتار با رانندگان بطوریکه رانندگان جایگاه ویژه‌ای یافتند و اهمیت بیشتری به ایشان داده شد و مدیران در برنامه‌هایشان زمان بیشتری را برای دیدار با رانندگان و توجه به صحبت‌هایشان قرار دادند.
☆ پرداخت‌های ماهیانه ذکر شده هر سال با توجه به افزایش تورم، افزایش یافتند.
فعالیت سندیکا پس از اعتصاب سال ۸۴ تضمین کننده تداوم دستاوردهای اعتصاب سال ۸۴ بوده است و تجمعات اعتراضی و جمع‌آوری طومارهای اعتراضی نقش اساسی در تداوم دستاوردها داشته است. همچنین در سال ۹۱ یک رشته تحرکات اعتراضی و تجمع مقابل شهرداری تهران موجب شد ده درصد حق جذب به مزد کارگران افزوده شود و صد هزار تومان ماهیانه بابت هزینه مسکن علاوه بر حق مسکن مصوب شورای عالی کار به کارگران پرداخت گردد که این مبلغ با توجه به افزایش تورم امروز افزایش یافته است. به دلیل فعالیت سندیکایی و احقاق حقوق کارگران آقایان رضا شهابی، حسن سعیدی، ناصر محرم زاده، حسین کریمی سبزوار و خانم فرحناز شیری همچنان اخراج از کار هستند و در شرایط معیشتی سخت بسر می‌برند و از همه کارگران دعوت می‌کنیم با پرداخت حق عضویت ماهیانه به سندیکا به معیشت این کارگران اخراجی کمک کنند. همچنین درخواست داریم کارگران با حمایت سراسری از این کارگران اخراجی، برای بازگشت بکار این عزیزان یاری رسانند.
