هەمووان لەبیرمانە كە یەكەم ریفراندۆم بۆ هاتنەسەركاری كۆماری ئیسلامی لە 12ی خاكەلێوەی 1358 دژە دیموكراتیك‌و، بۆ سنورداركردنی هەر چەشنە دیموكراسی‌و هەڵبژارنێكی دیموكراتیك بوو. شێوازێك لە دەسەڵات خرایە راپرسییەوە كە خەڵك كەمترین زانیارییان لە دامودەزگاكان، پرۆگرام‌و پێكهاتەوە‌و شوناسی ئەو دەسەڵاتە نەبوو. ماوەیەك پاش ئەوە، یاسا‌و دامودەزگاكانی ئەم دەسەڵاتە سەریان هەڵدا. ئەمە بەردی بناغەی دیكتاتۆرییەكی ئاشكرا‌و رەهابوو كە تا ئێستاش بەرۆكی بە خەڵكی ئێران گرتووە.
لەو رۆژەوە تا ئێستا دیموكراسیخوازان، توێژە بەرینە كۆمەڵایەتییەكان، نەتەوە ستەملێكراوەكان، ژنان‌و، تەنانەت لەم ساڵانەی دواییشدا تەنانەت هاودەستان‌و كاربەدەستانی ئەم رژیمەش، هەرچەند لەئاست‌و بەمەبەستی جیاواز، رەخنەیان لەسیستم‌و یاسای نادیموكراتیك گرتووە‌و بەرامبەر بە سیاسەتی بژاردەكردنی دەسەڵات لەهەڵبژاردنەكاندا ناڕەزاییان دەربڕیوە.
لەچەندین دەورە لە دەسەڵاتی ئەم رژیمە، خودییەكان‌و وەفاداران بە رژیمی ئیسلامی‌و ئیمانداران بە یاسا‌و دامودەزگاكانی كۆماری ئیسلامی، بەشێوەی بژاردەیی، رێگەی بەشداری لە هەڵبژاردنەكان‌و كاندیدبوونیان پێدراوە‌و پشكێكیان لەدەسەڵات بەدەستهێناوە. بەڵام بە پاشەكشەپێكردنی رێفۆرمخوازانی ئیسلامی لە دامودەزگاكانی دەسەڵات، بەر بەوانیش تەنگ كرا‌و رێگە لەخۆدەرخستنیان گیرا. بەم شێوەیە رۆژ لەدوای رۆژ جەوهەری گوزینشی بوونی هەڵبژاردنەكان‌و بازنەی هەڵبژێردراوانی ناوخۆی رژیم، سنوردارتر كرا. لەئەنجامدا لایەنگرانی رژیمیش بە ریزی قوربانیان‌و پالاوتەكراوان پەیوەستبوون، ئەگەرچی ئامادەش نەبوون ئەو هێڵە سورە ببەزێنن كە كۆماری ئیسلامی‌و مانەوەی سیستمی دیكتاتۆری دەخستە مەترسییەوە.
لەماوەی زیاتر لە سێ دەیەی رابردوو، ژنان نەك تەنها لەژێر ستەمی رەگەزیی‌و دواكەوتووترین باوەڕەكانی سەدەكانی ناوەڕاستدا بوون، بەڵكو بە فەرمی لەكاندیدبوونیان بۆ پۆستی سەرۆك كۆماریی رێگرییان لێكراوە. پەیڕەوانی مەزەبەكانی غەیری شیعە مافی سەرۆك كۆماربوونیان نیە‌و بەشێوازگەلی دیكە توشی ستەم‌و هەڵاواردن دەن. بچوكترین دەرفەت بۆ بەشداری لەمانۆڕێك لەسەر بنەمای قانون‌و ئەگەری كاریگەریی بیرجیاوازان لە رێگەی سندوقەكانی دەنگدان نەماوە. بەفەرمی لەلایەن خامەنەیی بە كاندیدەكانی سەرۆك كۆماریی هۆشداری دەدرێت تا ئاستی‌و حەدی خۆیان بزانن‌و لەخۆوە وەعدە‌و بەڵێن نەدەن. لەم دەورەیەدا سنورداربوونی هەڵبژاردن لە شۆرای شارو گوندەكانیش لەچاو رابردوو زۆر زیاتر بووە‌و دیكتاتۆری‌و بەرتەسككردنەوەی بازنەی دەسەڵات گەیشتووە ئاستێك كە تەنانەت بەشێك لە بەرگریكارانی سەرسەختی كۆماری ئیسلامی‌و دامەزرێنەرانی ئەم رژیمە، سەرەڕای ئەوەی هیچ گومانێك لەسەر دژایەتییان لەگەڵ خەڵك‌و بەرگرییان لە رژیم نیە، دەكەونە بەر حەزف‌و سڕینەوە، چ جای ئەوەی بگات بە بیرجیاوازان.
ئەم راستیە نیشانەی قەیرانێكی چارەسەر نەكراوە كە سەرتاپای رژیمی دەسەڵاتداری گرتوەتەوە‌و رژیمی لەگەڵ توڕەیی‌و ناڕەزایی جەماوەریی خەڵكدا بەرەوڕوو كردوەتەوە. پەرەسەندنی هەژاریی، بێكاریی، زۆربوونی رۆژ لەدوای رۆژی كەلێنی چینایەتی، هەڵاوسانی توندی ئابوریی، هەڵاواردنی بەردەوام بەسەر كەمایەتییە مەزهەبی‌و نەتەوەییەكان، پەرەپێدانی سانسۆر لەسەر چاپەمەنییەكان‌و ناوەندە كلتورییەكان‌و گەندەڵی دارایی‌و ئیداریی بەربڵاو، هەمووی ئەمانە ناڕەزایی بەرینی جەماوەریی لێكەوتووەتەوە‌و لەلایەن رژیمشیەوە بە تەشەنەسەندنی فەزای ئەمنیەتی‌و سەربازیی وەڵام دراوەتەوە. رەتكردنەوە سەڵاحیەتەكان لەلایەن شۆرای نیگەهبان‌و دەزگا چاودێرییەكان لەسەر هەڵبژاردنەكانیش، بۆ خزمەت بەم فەزا ئەمنیەتی‌و سەربازییە لەئێستا‌و لەداهاتودا، جێبەجێ دەكرێت. ئەم رژیمە كە لەم دەورەیەدا ئاشكراتر لە هەركاتێك بۆ سەركوتی نەیاران‌و چەوساندنەوەی ئابوریی زیاتر قۆڵی هەڵماڵیوە، نابێت هیچ مەشروعیەتێك لەلایەن خەڵكەوە وەربگرێت. هەربۆیە ئێمە خوازیاری بایكۆتی بەرینی ئەم شانۆگەریی هەڵبژاردنەین‌و داوا لەهەموو رێكخراوە سیاسییەكانی كوردستان‌و ئێران دەكەین كە هەڵسوڕاوانە سیاسەتەكانی رژیم‌و شانۆگەری هەڵبژاردنەكان ئاشكرا بكەن‌و لەبەرامبەریدا رابوەستن. ئێمە دەزانین گوشارەكانی ژیان‌و دیكتاتۆریەتی رژیم، لەنێوان بەشێك لەخەڵكی ناڕازی بۆچوونێكی مەسڵەحەتی دروستكردوە، بەڵام ئەمە هیچ لە دژە خەڵكی بوون‌و نادیموكراتیك بوونی ئەم هەڵبژاردنانە كەم ناكاتەوە، بۆیە بارودۆخی هەستیاری سیاسی لەم بەشە لەخەڵكیش داوا دەكات تا نەچنە سەر سندوقەكانی دەنگدان. بەدڵنیاییەوە پاش ئەم هەڵبژاردنانە، توڕەیی خەڵكی بەتەنگهاتوو، نەتەنیا دانامركێتەوە، بەڵكو بەستێنەكانی نافەرمانی مەدەنی‌و جەماوەریی فەراهەم تر دەكات.
كۆمەڵەی زەحمەتكێشانی كوردستان
7ی جۆزەردانی 1392
27ی مەی
