کۆمەڵە لە ساڵها لەمەو بەر، لە ساڵی ٢٠١١ و لە دانیشتنی مێری و پێشتریش لە ساڵی ٢٠٠٨ لە قالبی کۆمەڵێک پێشنیار روو بە ناوەندی هاوکاری حیزبەکانی کوردستانی رۆژهەڵات مەجموعەیەک خاڵ و پێشنهادی باس کردووە کە هەر کامیان جێی خۆیەتی دەیان بابەت و وتاریان لە سەر ئامادە بکرێت. بەرژەوەندی باڵای نەتەوەیی گەلی کورد لە ئێران چرای رێنوێنی هەموو ئەو سیاسەت و هەڵوێستانەیە کە وەک پێشنهاد باسیان لێکراوە.
لێرەدا بە تایبەتی تیشک دەخەینە سەر یەکێک لەو خاڵانە کە بانگەشە و پێشنیاری دروستکردنی لێژنەی هاوبەشی هەماهەنگی هێزی پێشمەرگەی کوردستان دەکات. دەقی پێشنهادەکە دەڵێت: دەبێت یەک هێزی پێشمەرگەی کوردستانمان هەبێت، کە تابعی ئەو دەوڵەت و پەرڵەمانە بێت کە لە دوارۆژدا لە کوردستان بوونی دەبێت. بە ئەرکی نیشتمانی خۆیان هەستن و یەک ستادی فەرماندهیان ببێت.
پرسی یەکڕیزیی نێوان لایەن و گروپە سیاسییەکان لە کوردستان یەکێکە لە ئالنگارییە هەرە گرنگەکان لە مێژووی ئەم ناوچەیەدا. لە هەلومەرجێکدا کە ساڵانێکە نەتەوەی کورد خەبات بۆ مافەکانی خۆی دەکات، نەبوونی یەکڕیزی و ناکۆکی نێوخۆیی بە یەکێک لە ئاستەنگە هەرە گرنگەکان ناسراوە. ئەم بابەتە هەوڵ دەدات گرینگی دروستکردنی هێزی پێشمەرگەی نیشتمانی و یەکڕیزی بۆ بەهێزکردنی پێگەی نەتەوەی کورد بخاتەڕوو.
ئەزموونە مێژووییەکان نیشان دەدەن کە یەکگرتوویی نێوان گروپە فیکری و سیاسییەکان ڕۆڵێکی گرینگی هەبووە لە گەیشتن بە ئامانجە هاوبەشەکان، نمونە و بەسەرهاتی مێژوویش لەو بارەوە کەم نین، وەک کۆنگرەی نەتەوەیی ئەفریقا بە سەرۆکایەتی نیلسۆن ماندێلا، کە توانی هاوکارییەکی بەرفراوان لەگەڵ گروپە جیاوازە فکرییەکان لە مارکسیستەکانەوە تا لیبراڵەکان لە ناوخۆ و دەرەوەی ئەفریقای باشووردا دروست بکات، یان فەرەنسای ئازاد بە سەرۆکایەتی شارل دیگۆل باس لە سەرکەوتنی هاوپەیمانییەکە دەکەن سەرەڕای جیاوازی ئیدئۆلۆژی.
ئەوانە و دەیان نمونەی تری هاوشێوە سەلمێنەری ئەو راستیەن کە کاتێک نەتەوەیەک یەکگرتووییانە مامەڵە دەکات، دەبێتە هێزێکی کاریگەرتر و لە هەمانکاتدا دەبێتە بەشێکی غەیر قابلی سڕینەوە لە هەر هاوکێشەیەکی سیاسیدا. یەکگرتوویی دەتوانێت ببێتە پاڵنەر بۆ بەهێز کردنی بزوتنەوە کۆمەڵایەتییەکان و هەروەها کاتالیزۆرێک بۆ خێرا کردنەوەی پرۆسەی ئاڵو گۆڕ و کز کردن و ڕاماڵینی هێزی سەرکوت، دەتوانێ ببێتە هۆی بەرزبوونەوەی دەنگی لەت لەت و نەبیستراوی کورد لە مەیدانی سیاسەتی نێودەوڵەتیشدا کە خەریتەی نەزمی سیاسی دنیا لە ژێر دەستیانەوە دێتە دەر.
کورد لە کوردستانی رۆژهەڵات خاوەنی مێژوویەکی دوورودرێژ لە خەبات و تێکۆشانە و سەڕەڕای قوربانی زۆر و ساڵهای ساڵ وەستانەوە و خەبات، بە داخەوە تا ئێستا نەیتوانیوە مافەکانی خۆی دەستەبەر بکا و لە مێژووی هاوچەرخیش بە هۆی زنجیرەی ئیستبدادە یەک لە دوای یەکەکان لە ئێران، کورد وەک نەتەوەیەکی ستەم لێکراو نەیتوانیوە لەو موعادلاتە پێگەیەکی شیاو بۆ خۆی دەستەبەر بکات و وەک ئاکتەرێکی گرینگی گۆرانکارییەکان پشکێک بە قەبارەی خۆی دەست بخات. ئەگەرچی زۆر فاکتەری دیکەی وەک جوغرافیای سیاسی کوردستان، بەرژەوەندی وڵاتانی ناوچەیی و زلهێزەکانی دونیاش بەشێکی دیکە لەو هۆکارە کاریگەرانەن کە رۆڵیان بووە لە دیاری کردنی ئەو چارە نووسە بۆ نەتەوەی کورد بەڵام بووە کە دەرفەتی مێژوویش بۆ کورد رەخساوە و ناتەبایی و نایەکریزی دەرفەتەکەی لە بار بردووە، ئەو ڕاستیە لە کاتێکدایە کە دوژمن و هێزی ئیستبدادیش هەمیشە لە هەوڵی فراوانتر کردنەوەی درزەکانی نێوان هێز و جەریان و حزبە سیاسیەکان بووە بۆ ئەوەی بەر بگرێ لە پەرەسەندنی توانا و هێزی باوەربەخۆبوونی ئەو نەتەوەیە و لەو رێگەوە بە دووبەرەکی نانەوە بووەتە هۆی دروستبوونی ناهومێدی لە نێوان جەماوەری خەڵکدا و بەمشێوەیە توانای هێزەکانی لە ململانێی بەرانبەر یەکتر بە فیڕۆ داوە. بە پێچەوانە تەبایی و یەکریزی دەتوانێت رکابەری حیزبی بخاتە چوارچێوەیەکی سیاسی، شارستانیانە و لە هەمان کاتدا شفاف. بەر بە پراکتیزە کردنی سیاسەتی “دووبەرەکی بنێوە و حوکم بکە ” بگرێت.
راکێشانی پشتیوانی نێودەوڵەتی، دروست کردنی هیوا و ورە، بەهێز کردنی ناسنامەی نەتەوەیی، بەرەنگاری لە گەڵ ستەم و چەوسانەوە، دروستکردنی گۆڕانکارییەکی بەردەوام و درێژخایەن کە گارانتی قۆناغی دوای رووخان و دروستکردنەوەش دەکات، پێشخستنی بەها دیموکراتیکەکان ئەوانە و دەیان خاڵی دیکەی لەو چەشنە دەتوانرێ وەک قازانجی یەکریزی و تەبایی باسیان لە سەر بکرێ و قسەشیان لە سەر کراوە.
لە راستیدا یەکگرتووی و یەکریزی هێز و حیزبە سیاسیەکان، ئەو دروشمە رەنگینەیە کە بە دەست هەموو لایەکەوە و لە هەموو بۆنەیەکدا خۆ دەنوێنێ بەڵام بە داخەوە بە شێوەی کردەیی زۆر بە کەمی هەنگاوی جدی لەوبارەوە دەبیندرێ.پرسەکە لە قەبارەی دروشمدا دەمێنێتەوە و پێشنهادی عەینی و لە سەر عەرزی واقعی بە دوودا نایە. ئەوەش ئەرکی خوێنەر و چالاکانی سیاسیە پێشنهاد و کرداری هەموو لایەنەکان تاوتوێ بکەن و بە بێ لایەنگری حیزبی لە پێناو بەرژەوەندی باڵای نەتەوەکەماندا گروپی فشار دروست بکەن و یارمەتیدەری ئەو بیرۆکەیە بن کە وردکراوەی ئەو دروشمەیە و بە شێوەی کرداری یارمەتیدەریەتی. دیارە زۆر بابەت دەتوانێ رێگر بێ لە وەدیهاتنی ئەو ئامانجە، وەک فەزیلەتی بەرژەوەندی حزب بە سەر بەرژەوەندی باڵای نەتەوەییدا و یان گۆڕانی ئامانج لە سەرکەوتنی خەباتێکی نەتەوەیی بۆ سرف سەرکەوتنی حیزبێک کە بڕیار بوو خۆی ئامرازێک بێ بۆگەیشتن بەو ئامانجەی لە ئەساسدا حیزبی لە سەر بنیاتنراوە. ئەو ئەما و ئەگەرانەش ئەگەر بخەینە لاوە و گریمانەکە بگۆڕین، لە راستیدا وەدیهێنانی ئەو خواستە واتە تەبایی و یەکریزی ناتوانێ بێتە دی بە بێ ئەوەی هەنگاوی واقعی بۆ هەڵبگیردرێ کە ئامادەیی هەر کام لە لایەنەکان نیشان بدا بۆ پاشەکشە لە بەرژەوەندی حیزبی لە بەرانبەر بەرژەوەندی نەتەوەیی. بۆ دامەزراندنی کۆمەڵگایەکی دموکراتیک لە ئێران و کوردستانی رۆژهەڵات ئەزموونی هاوکاری کردن و یەکتر قبوڵکردن کە وەک یەکێک لە یەکەمین هەنگاوەکانی خزمەت بە دموکراسی و دموکراتیزە کردنی ئەو کۆمەڵگایە بە ئەژمار دێت، گرینگ و پێویستە.
کۆمەڵگەی کوردستان کۆمەڵگەیەکی خاوەن حیزبی سیاسی و مێژوویەکی موبارزاتییە، کۆمەڵگەیەکی وشیارە کە خاوەنی چەندین حیزبی جۆراوجۆرە بە ئەزموون و مێژووی جیاوازە. لە دوای سەردەمی نوێی خەبات و دروستبوونی حیزب لە کوردستانی رۆژهەڵات، پێشمەرگە و پێشمەرگایەتی لە کوردستان کە ئەکتێکی شۆڕشگێرانە و خاوەن پێگە بووە و هەیە بە سەر ئەو حیزبە جیاوازانەدا دابەش بووە.
فاکتێکی دیکەی نەگۆڕ کە دەبێ بەشی سەرەکی رۆشنگەر بۆ پلان دارشتنی ئێمەی کورد بێ ئەوەیە کە هەر کام لەو حیزبانە لە سەرزەمینێکی جیاواز و لە کوردستانێکی تایبەت بە خۆیان خەبات ناکەن هەر بۆیە کرداری هەر کام کاریگەری لە سەر باقی حیزبەکان و بزوتنەوەکەش دەبێت، پێشمەرگەی هەر کام لەو حیزبانەش ئەگەرچی دەتوانن بە ئیدئۆلۆژی جیاواز، بیرکردنەوەی جیاواز و روانینی جیاواز بن بە مەسەلەی خەبات بۆ بزوتنەوەی کوردستان بەڵام لە نهایەتدا دەبێت ئامانجیان سەرخستنی بزوتنەوەی رەوای گەلەکەمان بێت، هەر تاکێکی کۆمەڵگای کوردستانی رۆژهەڵاتیش کە ناوی پێشمەرگە دەبیستێ و ناوی پێشمەرگە دەهێنێ بەو ڕوانینەوە کە ئاڵاهەڵگری ئەو خەباتەیە و چرای نەکوژاوەی بزوتنەوەکەیە رێزی لێدەگرێ و کرنۆشی بۆ دەبات! لە لایەکی ترەوە دیزاینی دوارۆژی دەسهەڵات لە کوردستان دەبێت بە ئاسۆی داڕمانی دەسهەڵاتی سیاسی ستەمکار بێت نەک داڕمانی کۆمەڵگای کوردستان، کەواتە بۆ بەر گرتن لەوەی بە شەڕی براکوژی ناسراوە یان بۆ گارانتی کردنی پاراستنی کیانێکی ئەمن و خاوەن ئاسایش دانانی لێژنەیەکی هاوبەشی هێزی پێشمەرگەی کوردستان زەروری نانوێنێ! یەک هێزی یەکگرتووی پێشمەرگە بۆ خزمەت بە نەتەوەی کورد لە کوردستان جوابدەرەوە نییە؟ ناتوانرێ تاکێک لە بواری فکریی و سیاسیەوە سەر بە حیزبێکی دیاری کراو بێ و لە ئەمری پاراستن و خەباتیش لە ئەرتەشی نەتەوەیی کوردستاندا خەبات بکات؟ ناتوانرێ جیاکارییە سیاسیەکان لە هەڵبژاردنی حیزبی سیاسیمان دەوری هەبێ و لە هەمانکاتدا بەشێکیش بین لە ئەرتشی کوردستان؟ ئایا ئەو بیرۆکەیە بە گشتی رەد دەکەینەوە یان پێمان وایە ئێستا کاتی نەهاتووە و لە دوارۆژ بڕیار لە دروستکردنی ئەرتەشیش دەدەین! ئەگەر بیرۆکەکەمان لە بنەرەتدا پێ راست نییە ئیستدلالمان چییە و بەدیلیشمان کامەیە؟ ئایا ئیستدلالمان سەر دەخاتەوە سەر کیسەی قازانج و زەرەری ئەم حیزب و ئەو حیزب؟ ئەی ئەساسی دروستبوونی ئەو پێشمەرگەیەمان لە بیر چووەتەوە یان ئەویش دروشم بووە و بیسەرمان پێ فریوداوە؟ ئەگەر دەڵێین ئێستا کاتی نییە؟ ئەی ئەو دوارۆژەی بڕیارە هێزی پێشمەرگەی کوردستان پارێزەری بێ بە چ رێیەک و بەچ هەزینەیەک دەستەبەر دەبێ و دەپارێزرێ ؟ ئایا ئەزموونی تاڵی شەڕی ناوخۆیی بەس نییە بۆ ئەوەی دەست لە بەرژەوەندی بچوک هەڵگرین و ئاسۆیەکی گەش پێشکەشی بزوتنەوەکەمان بکەین؟ ئایا ئەو ئەزموونە ئەوەی بۆ روون نەکردینەوە کە هیچ لایەک قابلی فەوتان و بنبڕ کردن نییە، نە بە شەڕی چەکداری و نە بە گەمارۆی سیاسی؟! کەواتە ئێستا درەنگ نییە بۆ ڕێکەوتن لە سەر دانانی ئەو لێژنەی هاوئاهەنگییەی هێزی پێشمەرگەی کوردستان؟
جیاکاری لە پرسی پاراستنی ئاسایش و سەقامگیری و خەبات بۆ سەرخستنی بزوتنەوەکە قازانجی دەتوانێ چی بێت. ئایا حیزبی سیاسی واقعی نابێت داهێنەری کولتوری تازە و پێشکەوتووانە بێ بۆ نەتەوەکەی، نابێ بڕیارەکانی لە مەسڵەحەتی پاراستنی ئاسایشی نەتەوەیی دابێت؟ جوابی هەموو ئەو پرسیارانە با بکەوێتە بەر لێکدانەوەی خوێنەر و پرسەکە لە بازنەیەکی گەورەتردا تاووتوێ بکرێ. رەنگبێ مەودای لانیکەم ١٥ ساڵ مەودایەکی کافی نەبێ بۆ تاووتوێ کردنی ئەو بابەتانە و باس کردنیان لە بازنەیەکی گەورەتر بتوانێ یارمەتیدەر بێ بۆ گەیشتن بە ئاکام و دەرئەنجام.
ئەوەی لە کۆتاییدا جێی خۆیەتی ئاماژەی پێ بکردرێتەوە پێویستی زاڵ بوونی حزب و جەریانە سیاسیەکانی نەتەوەیەکە بەسەر جیاوازییەکانیاندا وبە کۆبوونەوە لە دەوری بەها و ئامانجە هاوبەشەکان داهاتوویەکی گەشاوەتر و دادپەروەرتر دروست بکەن. دامەزراندنی هێزی پێشمەرگەی نەتەوەیی و یەکڕیزیی حیزبە کوردییەکان نەک هەر پێگەی نەتەوەی کورد بەهێز دەکات، بەڵکو دەتوانێ ڕۆڵێکی کاریگەر لە داڕمانی سیاسەتی سەرکوتگەرانە بگێرێت. یەکگرتوویی پێویستی بە ڕێوشوێنی کردەیی و چاکسازیی جددی هەیە لە ڕێباز و تێڕوانینی ستراتیژیی لایەنەکان نەک دروشم و ئاو بە ژێر کادا بردن بە ئاڵای یەکریزییەوە.
لێرەدا بە تایبەتی تیشک دەخەینە سەر یەکێک لەو خاڵانە کە بانگەشە و پێشنیاری دروستکردنی لێژنەی هاوبەشی هەماهەنگی هێزی پێشمەرگەی کوردستان دەکات. دەقی پێشنهادەکە دەڵێت: دەبێت یەک هێزی پێشمەرگەی کوردستانمان هەبێت، کە تابعی ئەو دەوڵەت و پەرڵەمانە بێت کە لە دوارۆژدا لە کوردستان بوونی دەبێت. بە ئەرکی نیشتمانی خۆیان هەستن و یەک ستادی فەرماندهیان ببێت.
پرسی یەکڕیزیی نێوان لایەن و گروپە سیاسییەکان لە کوردستان یەکێکە لە ئالنگارییە هەرە گرنگەکان لە مێژووی ئەم ناوچەیەدا. لە هەلومەرجێکدا کە ساڵانێکە نەتەوەی کورد خەبات بۆ مافەکانی خۆی دەکات، نەبوونی یەکڕیزی و ناکۆکی نێوخۆیی بە یەکێک لە ئاستەنگە هەرە گرنگەکان ناسراوە. ئەم بابەتە هەوڵ دەدات گرینگی دروستکردنی هێزی پێشمەرگەی نیشتمانی و یەکڕیزی بۆ بەهێزکردنی پێگەی نەتەوەی کورد بخاتەڕوو.
ئەزموونە مێژووییەکان نیشان دەدەن کە یەکگرتوویی نێوان گروپە فیکری و سیاسییەکان ڕۆڵێکی گرینگی هەبووە لە گەیشتن بە ئامانجە هاوبەشەکان، نمونە و بەسەرهاتی مێژوویش لەو بارەوە کەم نین، وەک کۆنگرەی نەتەوەیی ئەفریقا بە سەرۆکایەتی نیلسۆن ماندێلا، کە توانی هاوکارییەکی بەرفراوان لەگەڵ گروپە جیاوازە فکرییەکان لە مارکسیستەکانەوە تا لیبراڵەکان لە ناوخۆ و دەرەوەی ئەفریقای باشووردا دروست بکات، یان فەرەنسای ئازاد بە سەرۆکایەتی شارل دیگۆل باس لە سەرکەوتنی هاوپەیمانییەکە دەکەن سەرەڕای جیاوازی ئیدئۆلۆژی.
ئەوانە و دەیان نمونەی تری هاوشێوە سەلمێنەری ئەو راستیەن کە کاتێک نەتەوەیەک یەکگرتووییانە مامەڵە دەکات، دەبێتە هێزێکی کاریگەرتر و لە هەمانکاتدا دەبێتە بەشێکی غەیر قابلی سڕینەوە لە هەر هاوکێشەیەکی سیاسیدا. یەکگرتوویی دەتوانێت ببێتە پاڵنەر بۆ بەهێز کردنی بزوتنەوە کۆمەڵایەتییەکان و هەروەها کاتالیزۆرێک بۆ خێرا کردنەوەی پرۆسەی ئاڵو گۆڕ و کز کردن و ڕاماڵینی هێزی سەرکوت، دەتوانێ ببێتە هۆی بەرزبوونەوەی دەنگی لەت لەت و نەبیستراوی کورد لە مەیدانی سیاسەتی نێودەوڵەتیشدا کە خەریتەی نەزمی سیاسی دنیا لە ژێر دەستیانەوە دێتە دەر.
کورد لە کوردستانی رۆژهەڵات خاوەنی مێژوویەکی دوورودرێژ لە خەبات و تێکۆشانە و سەڕەڕای قوربانی زۆر و ساڵهای ساڵ وەستانەوە و خەبات، بە داخەوە تا ئێستا نەیتوانیوە مافەکانی خۆی دەستەبەر بکا و لە مێژووی هاوچەرخیش بە هۆی زنجیرەی ئیستبدادە یەک لە دوای یەکەکان لە ئێران، کورد وەک نەتەوەیەکی ستەم لێکراو نەیتوانیوە لەو موعادلاتە پێگەیەکی شیاو بۆ خۆی دەستەبەر بکات و وەک ئاکتەرێکی گرینگی گۆرانکارییەکان پشکێک بە قەبارەی خۆی دەست بخات. ئەگەرچی زۆر فاکتەری دیکەی وەک جوغرافیای سیاسی کوردستان، بەرژەوەندی وڵاتانی ناوچەیی و زلهێزەکانی دونیاش بەشێکی دیکە لەو هۆکارە کاریگەرانەن کە رۆڵیان بووە لە دیاری کردنی ئەو چارە نووسە بۆ نەتەوەی کورد بەڵام بووە کە دەرفەتی مێژوویش بۆ کورد رەخساوە و ناتەبایی و نایەکریزی دەرفەتەکەی لە بار بردووە، ئەو ڕاستیە لە کاتێکدایە کە دوژمن و هێزی ئیستبدادیش هەمیشە لە هەوڵی فراوانتر کردنەوەی درزەکانی نێوان هێز و جەریان و حزبە سیاسیەکان بووە بۆ ئەوەی بەر بگرێ لە پەرەسەندنی توانا و هێزی باوەربەخۆبوونی ئەو نەتەوەیە و لەو رێگەوە بە دووبەرەکی نانەوە بووەتە هۆی دروستبوونی ناهومێدی لە نێوان جەماوەری خەڵکدا و بەمشێوەیە توانای هێزەکانی لە ململانێی بەرانبەر یەکتر بە فیڕۆ داوە. بە پێچەوانە تەبایی و یەکریزی دەتوانێت رکابەری حیزبی بخاتە چوارچێوەیەکی سیاسی، شارستانیانە و لە هەمان کاتدا شفاف. بەر بە پراکتیزە کردنی سیاسەتی “دووبەرەکی بنێوە و حوکم بکە ” بگرێت.
راکێشانی پشتیوانی نێودەوڵەتی، دروست کردنی هیوا و ورە، بەهێز کردنی ناسنامەی نەتەوەیی، بەرەنگاری لە گەڵ ستەم و چەوسانەوە، دروستکردنی گۆڕانکارییەکی بەردەوام و درێژخایەن کە گارانتی قۆناغی دوای رووخان و دروستکردنەوەش دەکات، پێشخستنی بەها دیموکراتیکەکان ئەوانە و دەیان خاڵی دیکەی لەو چەشنە دەتوانرێ وەک قازانجی یەکریزی و تەبایی باسیان لە سەر بکرێ و قسەشیان لە سەر کراوە.
لە راستیدا یەکگرتووی و یەکریزی هێز و حیزبە سیاسیەکان، ئەو دروشمە رەنگینەیە کە بە دەست هەموو لایەکەوە و لە هەموو بۆنەیەکدا خۆ دەنوێنێ بەڵام بە داخەوە بە شێوەی کردەیی زۆر بە کەمی هەنگاوی جدی لەوبارەوە دەبیندرێ.پرسەکە لە قەبارەی دروشمدا دەمێنێتەوە و پێشنهادی عەینی و لە سەر عەرزی واقعی بە دوودا نایە. ئەوەش ئەرکی خوێنەر و چالاکانی سیاسیە پێشنهاد و کرداری هەموو لایەنەکان تاوتوێ بکەن و بە بێ لایەنگری حیزبی لە پێناو بەرژەوەندی باڵای نەتەوەکەماندا گروپی فشار دروست بکەن و یارمەتیدەری ئەو بیرۆکەیە بن کە وردکراوەی ئەو دروشمەیە و بە شێوەی کرداری یارمەتیدەریەتی. دیارە زۆر بابەت دەتوانێ رێگر بێ لە وەدیهاتنی ئەو ئامانجە، وەک فەزیلەتی بەرژەوەندی حزب بە سەر بەرژەوەندی باڵای نەتەوەییدا و یان گۆڕانی ئامانج لە سەرکەوتنی خەباتێکی نەتەوەیی بۆ سرف سەرکەوتنی حیزبێک کە بڕیار بوو خۆی ئامرازێک بێ بۆگەیشتن بەو ئامانجەی لە ئەساسدا حیزبی لە سەر بنیاتنراوە. ئەو ئەما و ئەگەرانەش ئەگەر بخەینە لاوە و گریمانەکە بگۆڕین، لە راستیدا وەدیهێنانی ئەو خواستە واتە تەبایی و یەکریزی ناتوانێ بێتە دی بە بێ ئەوەی هەنگاوی واقعی بۆ هەڵبگیردرێ کە ئامادەیی هەر کام لە لایەنەکان نیشان بدا بۆ پاشەکشە لە بەرژەوەندی حیزبی لە بەرانبەر بەرژەوەندی نەتەوەیی. بۆ دامەزراندنی کۆمەڵگایەکی دموکراتیک لە ئێران و کوردستانی رۆژهەڵات ئەزموونی هاوکاری کردن و یەکتر قبوڵکردن کە وەک یەکێک لە یەکەمین هەنگاوەکانی خزمەت بە دموکراسی و دموکراتیزە کردنی ئەو کۆمەڵگایە بە ئەژمار دێت، گرینگ و پێویستە.
کۆمەڵگەی کوردستان کۆمەڵگەیەکی خاوەن حیزبی سیاسی و مێژوویەکی موبارزاتییە، کۆمەڵگەیەکی وشیارە کە خاوەنی چەندین حیزبی جۆراوجۆرە بە ئەزموون و مێژووی جیاوازە. لە دوای سەردەمی نوێی خەبات و دروستبوونی حیزب لە کوردستانی رۆژهەڵات، پێشمەرگە و پێشمەرگایەتی لە کوردستان کە ئەکتێکی شۆڕشگێرانە و خاوەن پێگە بووە و هەیە بە سەر ئەو حیزبە جیاوازانەدا دابەش بووە.
فاکتێکی دیکەی نەگۆڕ کە دەبێ بەشی سەرەکی رۆشنگەر بۆ پلان دارشتنی ئێمەی کورد بێ ئەوەیە کە هەر کام لەو حیزبانە لە سەرزەمینێکی جیاواز و لە کوردستانێکی تایبەت بە خۆیان خەبات ناکەن هەر بۆیە کرداری هەر کام کاریگەری لە سەر باقی حیزبەکان و بزوتنەوەکەش دەبێت، پێشمەرگەی هەر کام لەو حیزبانەش ئەگەرچی دەتوانن بە ئیدئۆلۆژی جیاواز، بیرکردنەوەی جیاواز و روانینی جیاواز بن بە مەسەلەی خەبات بۆ بزوتنەوەی کوردستان بەڵام لە نهایەتدا دەبێت ئامانجیان سەرخستنی بزوتنەوەی رەوای گەلەکەمان بێت، هەر تاکێکی کۆمەڵگای کوردستانی رۆژهەڵاتیش کە ناوی پێشمەرگە دەبیستێ و ناوی پێشمەرگە دەهێنێ بەو ڕوانینەوە کە ئاڵاهەڵگری ئەو خەباتەیە و چرای نەکوژاوەی بزوتنەوەکەیە رێزی لێدەگرێ و کرنۆشی بۆ دەبات! لە لایەکی ترەوە دیزاینی دوارۆژی دەسهەڵات لە کوردستان دەبێت بە ئاسۆی داڕمانی دەسهەڵاتی سیاسی ستەمکار بێت نەک داڕمانی کۆمەڵگای کوردستان، کەواتە بۆ بەر گرتن لەوەی بە شەڕی براکوژی ناسراوە یان بۆ گارانتی کردنی پاراستنی کیانێکی ئەمن و خاوەن ئاسایش دانانی لێژنەیەکی هاوبەشی هێزی پێشمەرگەی کوردستان زەروری نانوێنێ! یەک هێزی یەکگرتووی پێشمەرگە بۆ خزمەت بە نەتەوەی کورد لە کوردستان جوابدەرەوە نییە؟ ناتوانرێ تاکێک لە بواری فکریی و سیاسیەوە سەر بە حیزبێکی دیاری کراو بێ و لە ئەمری پاراستن و خەباتیش لە ئەرتەشی نەتەوەیی کوردستاندا خەبات بکات؟ ناتوانرێ جیاکارییە سیاسیەکان لە هەڵبژاردنی حیزبی سیاسیمان دەوری هەبێ و لە هەمانکاتدا بەشێکیش بین لە ئەرتشی کوردستان؟ ئایا ئەو بیرۆکەیە بە گشتی رەد دەکەینەوە یان پێمان وایە ئێستا کاتی نەهاتووە و لە دوارۆژ بڕیار لە دروستکردنی ئەرتەشیش دەدەین! ئەگەر بیرۆکەکەمان لە بنەرەتدا پێ راست نییە ئیستدلالمان چییە و بەدیلیشمان کامەیە؟ ئایا ئیستدلالمان سەر دەخاتەوە سەر کیسەی قازانج و زەرەری ئەم حیزب و ئەو حیزب؟ ئەی ئەساسی دروستبوونی ئەو پێشمەرگەیەمان لە بیر چووەتەوە یان ئەویش دروشم بووە و بیسەرمان پێ فریوداوە؟ ئەگەر دەڵێین ئێستا کاتی نییە؟ ئەی ئەو دوارۆژەی بڕیارە هێزی پێشمەرگەی کوردستان پارێزەری بێ بە چ رێیەک و بەچ هەزینەیەک دەستەبەر دەبێ و دەپارێزرێ ؟ ئایا ئەزموونی تاڵی شەڕی ناوخۆیی بەس نییە بۆ ئەوەی دەست لە بەرژەوەندی بچوک هەڵگرین و ئاسۆیەکی گەش پێشکەشی بزوتنەوەکەمان بکەین؟ ئایا ئەو ئەزموونە ئەوەی بۆ روون نەکردینەوە کە هیچ لایەک قابلی فەوتان و بنبڕ کردن نییە، نە بە شەڕی چەکداری و نە بە گەمارۆی سیاسی؟! کەواتە ئێستا درەنگ نییە بۆ ڕێکەوتن لە سەر دانانی ئەو لێژنەی هاوئاهەنگییەی هێزی پێشمەرگەی کوردستان؟
جیاکاری لە پرسی پاراستنی ئاسایش و سەقامگیری و خەبات بۆ سەرخستنی بزوتنەوەکە قازانجی دەتوانێ چی بێت. ئایا حیزبی سیاسی واقعی نابێت داهێنەری کولتوری تازە و پێشکەوتووانە بێ بۆ نەتەوەکەی، نابێ بڕیارەکانی لە مەسڵەحەتی پاراستنی ئاسایشی نەتەوەیی دابێت؟ جوابی هەموو ئەو پرسیارانە با بکەوێتە بەر لێکدانەوەی خوێنەر و پرسەکە لە بازنەیەکی گەورەتردا تاووتوێ بکرێ. رەنگبێ مەودای لانیکەم ١٥ ساڵ مەودایەکی کافی نەبێ بۆ تاووتوێ کردنی ئەو بابەتانە و باس کردنیان لە بازنەیەکی گەورەتر بتوانێ یارمەتیدەر بێ بۆ گەیشتن بە ئاکام و دەرئەنجام. ئەوەی لە کۆتاییدا جێی خۆیەتی ئاماژەی پێ بکردرێتەوە پێویستی زاڵ بوونی حزب و جەریانە سیاسیەکانی نەتەوەیەکە بەسەر جیاوازییەکانیاندا وبە کۆبوونەوە لە دەوری بەها و ئامانجە هاوبەشەکان داهاتوویەکی گەشاوەتر و دادپەروەرتر دروست بکەن. دامەزراندنی هێزی پێشمەرگەی نەتەوەیی و یەکڕیزیی حیزبە کوردییەکان نەک هەر پێگەی نەتەوەی کورد بەهێز دەکات، بەڵکو دەتوانێ ڕۆڵێکی کاریگەر لە داڕمانی سیاسەتی سەرکوتگەرانە بگێرێت. یەکگرتوویی پێویستی بە ڕێوشوێنی کردەیی و چاکسازیی جددی هەیە لە ڕێباز و تێڕوانینی ستراتیژیی لایەنەکان نەک دروشم و ئاو بە ژێر کادا بردن بە ئاڵای یەکریزییەوە.
